Rada Ministrów przyjęła Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami. Odpowiadają na najczęściej zadawane pytania
- 818
Czym w ogóle jest Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami, po co powstała?
Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami to kompleksowy i obszerny dokument o charakterze strategicznym, który będzie mapą drogową polityki krajowej na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
Czy Strategia jest dla wszystkich osób z niepełnosprawnościami? Jakich obszarów dotyczy?
Tak, to bardzo ważne, by bardzo zróżnicowane środowisko osób z niepełnosprawnościami otrzymywało wsparcie na różnorodnym polu – społecznym, zdrowotnym czy zawodowym.
Ile trwały prace nad Strategią? Czy dokument był konsultowany?
Prace nad Strategią na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami zostały zapoczątkowane pod koniec 2016 r. W 2020 r. Strategia została znacząco rozszerzona i skonkretyzowana. Przeanalizowano ponad 1600 stron uwag w ramach konsultacji społecznych, a robocza wersja Strategii uzyskała wstępną akceptację ze strony Komisji Europejskiej.
Prace nad propozycją konkretnych działań zostały poprzedzone diagnozą stanu faktycznego, którą oparto zarówno na ogólnodostępnych danych statystycznych dotyczących sytuacji osób z niepełnosprawnościami w Polsce, jak i różnego rodzaju raportach i opracowaniach dotyczących tej tematyki.
Jaki jest główny cel Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami?
To włączenie osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne i zawodowe. Współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym to w 2018 r. 28,3 proc. Planowana do osiągnięcia w 2025 r. wartość pośrednia to 35 proc., a wartość docelowa to 45 proc. w 2030 r.
Jakie są pozostałe najważniejsze założenia dokumentu?
Dokument składa się z szeregu działań strategicznych, które pogrupowano i podzielono na obszary priorytetowe Strategii:
I. Niezależne życie
II. Dostępność
III. Edukacja
IV. Praca
V. Warunki życia i ochrona socjalna
VI. Zdrowie
VII. Budowanie świadomości
VIII. Koordynacja
Czego dotyczą poszczególne priorytety?
I. Niezależne życie
Wprowadzenie systemowej usługi asystencji osobistej oraz opieki wytchnieniowej
Ujednolicenie i systemowy rozwój mieszkalnictwa wspomaganego
Wdrożenie kręgów wsparcia
Rozpoczęcie procesu deinstytucjonalizacji – stopniowego przechodzenia z opieki instytucjonalnej do wsparcia w społeczności lokalnej osoby
Zastąpienie instytucji ubezwłasnowolnienia modelem wspieranego podejmowania decyzji
II. Dostępność
Wdrożenie uniwersalnego projektowania i jednolitych standardów dostępności obiektów przestrzeni publicznej
Zwiększenie dostępności transportu publicznego, w tym skrócenie minimalnego czasu zgłoszenia potrzeby asysty w transporcie kolejowym
Rozwój transportu „door to door”
Wprowadzenie regulacji w zakresie alternatywnych i wspomagających sposobów komunikacji (AAC)
Zwiększenie dostępności audiowizualnych usług medialnych dla osób z niepełnosprawnościami
III. Edukacja
Wdrożenie oceny funkcjonalnej i wczesnej pomocy
Rozwój edukacji włączającej
Cyfryzacja szkół
Przygotowanie do wejścia na rynek pracy
Doradztwo zawodowe dla młodzieży
Edukacja ustawiczna
IV. Praca
Opracowanie Narodowego Programu Zatrudnienia Osób Niepełnosprawnych
Zatrudnianie wspomagane
Ograniczanie barier w podejmowaniu aktywności zawodowej (likwidacja pułapki rentowej)
Reforma Warsztatów Terapii Zajęciowej
V. Warunki życia i ochrona socjalna
Reforma systemu wsparcia finansowego, ukierunkowana na upodmiotowienie osób z niepełnosprawnościami
Przeciwdziałanie wykluczeniu opiekunów osób z niepełnosprawnościami poprzez możliwość podejmowania pracy zarobkowej
Rozwój rynku mieszkań na wynajem z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami
VI. Zdrowie
Poprawa dostępu do usług rehabilitacyjnych i wyrobów medycznych najwyższej jakości
Wypracowanie modelu kompleksowej rehabilitacji
Profilaktyka oraz reforma w obszarze ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
Reforma systemu ochrony zdrowia psychicznego osób dorosłych ukierunkowana na przejście z psychiatrycznej opieki instytucjonalnej do wsparcia w społeczności lokalnej
Wypracowanie systemowych rozwiązań w zakresie dostępności usług ginekologiczno-położniczych dla kobiet z niepełnosprawnościami
Szkolenia dla lekarzy, pielęgniarek i położnych, a także przedstawicieli innych zawodów medycznych w zakresie opieki zdrowotnej osób z niepełnosprawnościami
VII. Budowanie świadomości
Niepelnosprawni.gov.pl – stworzenie portalu informacyjno-usługowego dla osób z niepełnosprawnościami
Działania na rzecz włączania osób z niepełnosprawnościami do głównego nurtu przekazu medialnego
Wprowadzenie i upowszechnienie standardów obsługi osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności
Szkolenia kadr
VIII. Koordynacja
Reforma systemu orzekania o niepełnosprawności
Uchwalenie ustawy o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami
Wczesne wykrywanie zaburzeń rozwojowych u dzieci oraz wczesna pomoc dziecku i rodzinie
Koordynacja wsparcia osób z niepełnosprawnościami w sytuacjach zagrożenia
Wdrożenie kompleksowego systemu zbierania danych w obszarze niepełnosprawności
Rozszerzenie współpracy międzynarodowej
Wzmocnienie skuteczności Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych
Zmiana funkcjonowania Krajowej Rady Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych, Rad Wojewódzkich oraz Powiatowych do Spraw Osób Niepełnosprawnych
Czy w innych krajach Unii Europejskiej funkcjonują podobne rozwiązania?
W prawie wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz krajach członkowskich OECD funkcjonują długoletnie strategie na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Ponadto na poziomie Unii Europejskiej funkcjonuje Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020.
Ile to będzie kosztowało?
Przyjęcie Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami nie spowoduje dodatkowych kosztów dla sektora finansów publicznych. Finansowanie działań zaplanowanych w Strategii będzie realizowane przez odpowiednią alokację dostępnych już środków finansowych będących w dyspozycji jednostek sektora finansów publicznych, z uwzględnieniem celów ustanowionych w dokumencie oraz przeorganizowanie dostępnych zasobów ludzkich i zadań poszczególnych jednostek sektora finansów publicznych. Ostateczna wysokość środków przewidzianych do realizacji poszczególnych projektów będzie ustalana corocznie przez Radę Ministrów w trakcie prac nad ustawą budżetową.
Stworzenie ram nowej, spójnej polityki społecznej w obszarze niepełnosprawności, zawierającej efektywne instrumenty wsparcia na rzecz włączenia zawodowego i społecznego osób z niepełnosprawnościami, wymaga poniesienia wymiernych nakładów finansowych.
Należy podkreślić, że akty prawne wdrażające w życie strategie mogą mieć wpływ na budżet państwa i samorządów. Na tym etapie nie możliwe jest oszacowanie tych kosztów. Środki przeznaczone na realizację działań zawartych w Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami umożliwią osobom z niepełnosprawnościami niezależne życie i pełny udział we wszystkich jego sferach, w taki sposób, aby mogły funkcjonować w społeczeństwie na zasadzie równości z innymi osobami.
Więcej informacji w tekście źródłowym : Rada Ministrów przyjęła Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami. Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania – Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej – Portal Gov.pl (www.gov.pl)